Saturday, June 16, 2012

Tijd voor een inhoudelijk debat: OS

Voordat ik verder schrijf wil ik  u informeren in alle transparantie dat ik al 12 jaar werkzaam ben in de setor van Ontwikkelingssamenwerking (OS) waarvan 10 buiten Nederland.. maar stop me niet meteen in het overbekende hokje!

Het eerste nieuws dat ik las vanmorgen was dat de VVD 70% op het (OS) budget wil bezuinigen. In eerste instantie was ik verbijstert en teleur gestelt, maar niet verbaasd gezien de verkiezingen die over drie maanden plaats vinden in een klimaat dat met de dag populistischer wordt. Na het lezen van het artikel in de Volkskrant kwam er een venijnige irritatie naar boven zetten. De argumenten die worden gebruikt om de 70% reductie uit te leggen zijn schoten op open doel en doen niets anders dan het populisme naar een ongekend niveau te brengen. Zo wordt er gezegd dat:

- De resultaten van de afgelopen zestig jaar waren op zijn vriendelijkst gezegd niet erg overtuigend. => dit is simpelweg niet waar. Een zeer belangrijke oorzaak van deze kortzichtige conclusie is de rol van de media die te vaak een zeer laakbare rol speelt in het creeeren van stereotypes. Haiti – waar ik op dit moment werkzaam ben – is het beste voorbeeld hiervan.

- Wij [Nederland] kunnen zelf wel bepalen wat ontwikkelingshulp is. => laten we dat dan ook doen op een meer professionele en waardige manier dan een ballon op te laten om 70% op OS te bezuinigen!

- Veel van deze organisaties kunnen hun eigen boekhouding niet eens op orde krijgen, laat staan effectieve hulp garanderen. => er is geen sector die meer wordt geauditeerd en geevalueerd dan de OS sector, een activiteit die opzichzelf heel veel geld kost. OS organisaties kunnen het zich niet permiteren om amateuristisch te zijn. Deze uitspraak is dus zeer populistisch..

- ... het is aan de Nederlanders zelf om te kiezen een deel van hun inkomen over te maken naar goede doelen. Het is niet een taak van de overheid om liefdadigheid af te dwingen. => ten eerste: OS is geen liefdadigheid en ten tweede leidt dit voorstel tot nog meer fragmentatie en versnippering.. Focus is geboden.

Dergelijke statements wakkeren helaas geen objectief en inhoudelijk debat aan. Het holt de posities uit tot: je bent ‘voor’ of je bent ‘tegen’ ontwikkelingshulp, oftewel je bent ‘rechts’ of je bent ‘links’. Dit heb ik ook op Twitter gezien vandaag. Degenen die ‘voor’ OS zijn doen een appel op naastenliefde, liefdadigheid en solidariteit. Degenen die ‘tegen’ zijn benadrukken de urgentie om eerst de Nederlanders te helpen voordat een arme Afrikaan op hulp kan rekenen.

Voor zover ik op internet heb kunnen vast stellen hebben Stef Blok noch Ingrid de Caluwe kennis en/of praktische ervaring in de OS sector. Net zoals dat Nederland 17 miljoen bondscoaches telt, heeft Nederland miljoenen ‘experts’ op het gebied van ontwikkelingssamenwerking waaronder we Blok en De Caluwe ook kunnen rekenen. Helaas zijn de echte experts in Nederland over de jaren heen minder en minder geworden en is het debat meer en meer gepolitiseerd. En dat is jammer en doet de setor geen goed.

Helaas is de werkelijkheid verre van de gemakkelijke en ongepaste ‘oneliners’ van Blok en de Caluwe. In plaats van een debat over ‘voor of tegen’ OS, laten we pragmatisch brainstormen en besluiten nemen over hoe OS hervormt kan worden op basis van duidelijke en objectieve keuzes. Laten we proberen te bezuinigen waar we kunnen. In deze tijd van economische crisis moeten we inderdaad misschien de 0.7% richtlijn laten vieren, maar laten we dat doen op basis van inhoudelijke en onderbouwde keuzes en niet op een populistische manier om stemmen te werven. Bijvoorbeeld:

- Veel problematieken houden niet op bij de nationale grens. Bijvoorbeeld milieu, veiligheids, sociale of economische problemen trekken zich niets van grenzen aan. Het idee dat Nederland zich kan afsluiten voor wat er in Afrika of het Midden-Oosten of waar dan ook gebeurt is een farce. Daarnaast zijn veel problemen in de armste landen niet door hen veroorzaakt, met name de sociaaleconomische gevolgen van klimaatsverandering en conflicten.

- Nederland moet duidelijke keuzes maken in welke sectoren ze actief wil zijn en in welke landen. Dergelijke keuzes kunnen worden ingegeven door eigenbelang zoals het aanboren van nieuwe markten voor het Nederlandse bedrijfsleven.

- Nederland heeft inderdaad heel veel NGOs die geld van de Nederlandse overheid ontvangen. Deze versplintering kan worden tegengegaan door meer specialisatie aan te brengen (veel NGOs zijn actief in vele verschillende landen en sectoren) en NGOs te laten fuseren. Volledig de kraan dicht draaien is een daarentegen een grove fout.

- De artikelen van de afgelopen jaren over de hoge salarissen van NGO directeuren doen hun nu de das om. Zolang deze salarissen worden vergoed door publieke fondsen moeten NGOs transparanter zijn over hun standaarden en hun verantwoordelijkheid daarvoor nemen.

Zo zijn er nog vele vele andere punten waarover inhoudelijk moet worden gesproken. Nederland is haar positie en reputatie aan het verliezen op internationaal niveau, iets dat gemakkelijk en snel is afgebroken maar niet zomaar hersteld of opnieuw kan worden opgebouwd. Reputatie is een kostbaar goed, laten we hier dus voorzichtig mee omgaan.

Ik hoop dat er een nieuwe en frisse wind door Nederland kan waaien en waar het populistische debat kan plaats maken voor een meer objectief en inhoudelijk reflectie.